Teşviklerin İş Hayatına Etkisi Nelerdir? Nasıl Yararlanabiliriz?
Devlet istihdam oluşturabilmek için çeşitli teşvik programları uygulamaktadır. Yeni yapılacak yatırımlarda Ekonomi Bakanlığı tarafından “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” kapsamında yatırımcılara önemli teşvikler sunulmaktadır.
Teşvik Sisteminden Kimler Yararlanabilir?
Türkiye’deki Yatırım Teşvik Programı kapsamındaki uygulamalarla sağlanan desteklerden, her bir uygulamanın gerektirdiği koşulları sağlamak kaydı ile;
- Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, birlikler, kooperatifler, iş ortaklıkları,
- Kamu kurum ve kuruluşları,
- Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üniversiteler,
- Dernekler ve vakıflar,
- Yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri teşviklerden yararlanabilir. Ayrıca yabancı kişiler veya Yabancı şirketlerin Türkiye’ de kurdukları şirketler de teşvikten faydalanabilirler. %100 yabancı ortaklı veya kısmen yabancı ortaklı Türkiye’de kurulmuş ya da kurulacak şirketler de Yeni teşvik sisteminden yararlanır.
YATIRIM TEŞVİK BÖLGELERİ
| 1.Bölge | 2. Bölge | 3. Bölge | 4. Bölge | 5. Bölge | 6. Bölge |
| Ankara | Adana | Balıkesir | Afyonkarahisar | Adıyaman | Ağrı |
| Antalya | Aydın | Bilecik | Amasya | Aksaray | Ardahan |
| Bursa | Bolu | Burdur | Artvin | Bayburt | Batman |
| Eskişehir | Çanakkale | Gaziantep | Bartın | Çankırı | Bingöl |
| İstanbul | Denizli | Karabük | Çorum | Erzurum | Bitlis |
| izmir | Edirne | Karaman | Düzce | Giresun | Diyarbakır |
| Kocaeli | İsparta | Manisa | Elazığ | Gümüşhane | Hakkari |
| Muğla | Kayseri | Mersin | Erzincan | K.maraş | Iğdır |
| Kırklareli | Samsun | Hatay | Kilis | Kars | |
| Konya | Trabzon | Kastamonu | Niğde | Mardin | |
| Sakarya | Uşak | Kırıkkale | Ordu | Muş | |
| Tekirdağ | Zonguldak | Kırşehir | Osmaniye | Siirt | |
| Yalova | Kütahya | Sinop | Şanlıurfa | ||
| Malatya | Tokat | Şırnak | |||
| Nevşehir | Tunceli | Van | |||
| Rize | Yozgat | ||||
| Sivas | |||||
| 8 il | 13 il | 12 il | 17 il | 16 il | 15 il |
Söz konusu Teşvik Sistemi kapsamında teşvikler 4 ana başlıkta verilmektedir.
- GENEL TEŞVİKLER
Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir.2 destek vardır.
- Katma Değer Vergisi İstisnası: Yatırımcıların, 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 13/d maddesi hükmü çerçevesinde KDV istisnasından faydalanabilmeleri için verilmektedir.
- Gümrük Vergisi Muafiyeti: Teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır. 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar’ın 9. Maddesi ile yapılmıştır.
- BÖLGESEL TEŞVİKLER
Bölgesel Teşvik Uygulamalarında her ilde desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak yapılmıştır.
- Vergi İndirimi: Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar, indirimli olarak uygulanmasıdır.
- Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği: Teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.
- Gelir Vergisi Stopajı Desteği: Teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için belirlenen gelir vergisi stopajının terkin edilmesidir. Sadece 6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür. 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında sadece 6. Bölgede; büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenen işletmeler gelir vergisi stopajı desteğinden faydalanabilir.
- Sigorta Primi (İşçi Hissesi) Desteği: Teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır. Sadece 6. bölgede gerçekleştirilecek bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür.
- Faiz Desteği: Teşvik belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli yatırım kredileri için sağlanan bir finansman desteği olup, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.
- Yatırım Yeri Tahsisi: Teşvik Belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilmesidir.
Destek, ilk yıl için taşınmazın emlak vergi değerinin en fazla %3’ü oranında takdir edilen bedel, ikinci ve müteakip yıllar için ise cari yıl bedelinin ÜFE oranında artırılması suretiyle hesaplanan bedel karşılığında, taşınmaz üzerinde 49 yıl süreyle irtifak hakkı veya kullanım izni verilmesi seklinde uygulanmaktadır. Ancak, ilk 3 yıl için ödemeler hesaplanan değerin %30’u oranında alınmaktadır. Yatırım yerine göre belirlenen ilk yıl ödemeleri ise şu şekildedir:
- bölgede bulunan illerde yatırım konusu taşınmazın emlak vergi değerinin %3
- bölgede bulunan illerde yatırım konusu taşınmazına emlak vergi değerinin %2,5
- bölgede bulunan illerde yatırım konusu taşınmazın emlak vergi değerinin %2
- bölgede bulunan illerde yatırım konusu taşınmazın emlak vergi değerinin %1,5
- bölgede bulunan illerde yatırım konusu taşınmazın emlak vergi değerinin %1
- bölgede bulunan illerde yatırım konusu taşınmazın emlak vergi değerinin %0,5 idir.
- Katma Değer Vergisi İadesi: Sabit yatırım tutarı 500 milyon Türk Lirasının üzerindeki Stratejik Yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV’nin iade edilmesidir.
- Bölge Desteklerinde İçin 3 Temel Yaklaşım Vardır:
- Genişleyen Sektörel Kapsam: Asgari sabit yatırım tutarının üzerindeki tüm sektörlerin Bölgesel Destek kapsamına alınması,
- İşgücü Maliyetlerinin Azaltılmasına Yönelik Destekler:
- a) Gelir Vergisi Stopajı Desteği (10 Yıl)
b)Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (10 Yıl / Osb’lerde 12 Yıl)
- c) Sigorta Primi Desteği (10 Yıl)
- Finansman İmkânlarının Genişletilmesi: 900 bin TL’ye kadar faiz desteği verilerek Yatırım döneminde yatırıma katkı tutarının %80’ine kadar olan kısmını, diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulama imkânı getirilmiştir.
- BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIM TEŞVİKLERİ
Aşağıda belirtilen 12 yatırım konusu, büyük ölçekli yatırımların teşviki çerçevesinde desteklenmektedir.
- Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı Asgari Sabit Yatırım Tutarı (1000 Milyon TL)
- Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı, Liman ve Liman Hizmetleri Yatırımları, Motorlu Kara Taşıtları Ana Sanayi Yatırımları Asgari Sabit Yatırım Tutarı (200 Milyon TL)
- Motorlu Kara Taşıtları Yan Sanayi Yatırımları, Demiryolu ve Tramvay Lokomotifleri ve/veya Vagon İmalatı Yatırımları, Transit Boru Hattıyla Taşımacılık Hizmetleri Yatırımları, Elektronik Sanayi Yatırımları, Tıbbi Alet, Hassas ve Optik Aletler İmalatı Yatırımları, İlaç Üretimi Yatırımları, Hava ve Uzay Taşıtları ve/veya Parçaları İmalatı Yatırımları, Makine İmalatı Yatırımları Nihai Metal Üretimine Yönelik Yatırımları Asgari Sabit Yatırım Tutarı (50Milyon TL)
- STRATEJİK YATIRIMLARIN TEŞVİKİ
Stratejik yatırımlar, cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik, uluslararası rekabet gücümüzü artırma potansiyeline sahip stratejik önemi haiz yatırımlardır.
- Asgari sabit yatırım tutarı 50 milyon TL olan,
- Yatırım konusu üretimle ilgili yurt içi üretim kapasitesi aynı ürünün ithalatından az olan,
- Yatırımla sağlanan asgari katma değeri %40 olan (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu kriter aranmaz),
- Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değeri son 1 yıl itibariyle en az 50 Milyon $ olan (yurt içi üretimi olmayan ürünlerde bu şart aranmayacaktır)imalat sanayi yatırımları stratejik yatırım olarak kabul edilmektedir.
Söz konusu teşviklerden yararlanabilmek için “Yatırım Teşvik Belgesi” alınmalıdır.
G20 HAKKINDA GENEL BİLGİ